TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ İNCELEMESİ

 

TASLAK TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI PROGRAMI ile ONAYLANAN PROGRAMDAKİ FARKLAR ile  YENİ PROGRAMIN ESASLARI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULAMA ESASLARINA İLİŞKİN FARKLAR

1. ÖĞRENME EKSİKLİKLİKLERİNİN SAPTANMASI ve SENE BAŞINDA BU EKSİKLİKLERİN NASIL GİDERİLECEĞİYLE İLGİLİ   ZÜMRE  TOPLANTISINDA KARAR ALINMASI

Taslak programda olmayan 2. Madde onaylanan programda şu şekilde yer almaktadır:

Türk Dili ve Edebiyatı Dersi Öğretim Programı kademeli olarak uygulanacağından bir önceki kademeyle ilgili ön Öğrenme eksiklikleri zümre öğretmenlerince tespit edilir; bu eksiklikleri gidermeye yönelik içerik, eğitim öğretim yılı başında zümre toplantılarında karara bağlanır ve eğitim öğretim sürecinde uygulanır. (s6)

 

2. ÖĞRENCİLERİN ÜRÜNLERİNİ PAYLAŞMALARI TEŞVİK EDİLMELİDİR

Taslak programın 15. Maddesine  (onaylanan programın 16. Maddesinde)  şu ekleme yapılmıştır:

 

Öğrencilerin edebiyat atölyesi bölümünde ortaya koydukları ürünleri paylaşmaları teşvik edilmelidir. Genel ağda ve dijital platformlarda yapılan paylaşımlarda başta EBA olmak üzere resmî kurum ve kuruluşlara ait güvenilir adresler tercih edilmelidir.

3. TAM METİN  VURGUSU DEĞİŞTİ

Taslak programın 16.  Maddesi şu şekildeydi:

Programda tam metin okutulması ve bu metnin tahlil edilmesi söz konusudur. Bu bağlamda öğrencilerin farklı

metinlerle karşılaşabilmesini sağlamak için tema ve tahlil edilecek metinle ilişkili “ara metinler” kullanılmasına

dikkat edilmelidir (…)

Onaylanan programda bu bölüm şu şekilde:

 

Her temada 2 okuma ve 1 dinleme/izleme metni ele alınacak ve bu metinlerin tahlili yapılacaktır. Belirlenen metinler tahlil edilirken sürece katkı sunması için “ara metinler” kullanılacaktır (…)

 

Taslak programda olup onaylanan programda olmayan madde:

Temalarda okunması gereken metinlerin tamamı (tam metin) esas alınarak metin tahlili gerçekleştirilir. Ancak ders kitabında roman, tiyatro, gezi yazısı, destan, makale gibi uzun metinlerin tamamına yer verilmez. Bu metinlerin temanın içeriğine uygun bölümleri alıntılanmalı, uzun metinler kısaltılmak suretiyle ders kitabında verilmelidir. Tema çerçevesinde işlenen uzun metinlerin, öğrencilerin yaş ve sınıf seviyeleri dikkate alınarak önceden okunması sağlanmalıdır. Öğrenciler, ilgili temaya başladıklarında tema içeriğinde yer alan metni okumuş ve ön hazırlıklarını tamamlamış olmalıdır.

 

4. DEĞERLER EĞİTİMİNDE BELİRLİ GÜN ve HAFTALARA VURGU

 

Taslak programın değerlerle ilgili 18. Maddesinde belirtilmeyen belirli gün ve haftalar onaylanan programa şu şekilde eklenmiştir. (madde 20)

 

Değerler eğitimi çerçevesinde dinî ve millî bayramlar, Gaziler Günü, Atatürk Haftası, 15 Temmuz Demokrasi ve Millî Birlik Günü, Kızılay Haftası, Yeşilay Haftası, İstiklâl Marşı’nın Kabulü ve Mehmet Akif Ersoy’u Anma Günü, 18 Mart Çanakkale Zaferi ve Şehitleri Anma Günü gibi millî ve manevi değerler açısından önem taşıyan belirli gün ve haftalara yönelik çalışmalar yapılarak toplumu birleştiren hususlara dikkat çekilmelidir. 

Yorum: Ucu açık bir değerler eğitimi yerine toplumu birleştirenmiili ve manevi değerlere vurgu yapılması yerindedir.

 

5.  Dilbilgisi Becerilerin Gelişimine Katkı Sağladığı Sürece Gereklidir. Konu Anlatımına Gidilmemelidir

Bu düşünce  taslak programda da (19. Madde) onaylanan programda da (21. Madde) korunmuştur.  Onaylanan programda ayrıca şu cümleler eklenmiştir:

“Bu bağlamda dil yapıları, metinlerin anlamına katkıları ve işlevleri bakımından ele alınmalıdır. Dil

bilgisi, konu anlatımına gidilmeden, öğrenme-öğretme uygulamalarında yansıtıldığı şekilde işlenmelidir.” 

Yorum: Dersi dil bilgisine boğarak dersin ana amacı olan öğrencinin konuşarak ve yazarak kendini ifade etmesi engelleyen uygulamalara dur denmektedir.  Soyut dil bilgisi konularını çok iyi bilip de iki, üç cümlelik bir yazıda bile ayrı yazılması gereken de’yi, ki’yi ayırt edemeyen, özel isimlerin ilk harfinin büyük yazılması gerektiğini bilmeyen çok öğrenci vardır. Program işte dil bilgisinin o esnada gerekli olduğunu söylemektedir. Bu kesinlikle doğrudur ancak konu anlatımı yapılmayacağına göre dil bilgisine ilişkin temel konuların ortaokulda tamamlanması gerekir.

 

6.   Öğrencilerin okudukları/izledikleri eserleri  değerlendirmeleri ve bu değerlendirmeleri dönem sonunda sunu şeklinde hazırlamaları istenir.  Bu çalışmayla ilgili değerlendirme dönem sonundaki performans notuna eşit olarak dağıtılır. 

Taslak Programın uygulama esaslarıyla ilgili 31 maddesinde ve onaylanan programın uygulama esaslarıyla ilgili  33. maddesinde

“Yaygın türler arasından seçilmek kaydıyla tüm sınıf düzeylerinde her dönem iki, öğretim yılı boyunca dört eser

okunması ve bir eleştirel film analizi yapılması beklenmektedir. Okunacak eserlerin ve izlenecek filmlerin

belirlenmesinde programda yer alan metin seçimi ölçütleri dikkate alınmalıdır. Bu ölçütler doğrultusunda zümre

üyeleri tarafından öğrencilerin yaş ve sınıf seviyelerine uygun olarak belirlenen eserlerin okutulması, Ek-1’de yer

alan formun kullanılarak öğrencilerin okudukları ve dinledikleri/izledikleri içeriği değerlendirmesi sağlanmalıdır. ”

İfadesi aynen korunmaktadır.

 

 Değişen konular ise:

a. Taslak programda “öğrencilerin bu değerlendirmeleri bir sunu şeklinde sunmaları sağlanmalı.” derken,  Onaylanan programda bu konu  “Öğrencilerin değerlendirmelerini bir sunu şeklinde hazırlamaları istenir.” Şeklinde değiştirilmiştir. Yani hazırlanan sunuyu sınıf huzurunda  sunma zorunluluğu kalkmıştır.

 

b. Bu sunuların öğretmen tarafından nasıl değerlendirilieceğiyle ilgili olarak taslak programda   “ bu sunum performans görevi olarak dönem sonunda notla değerlendirilmelidir.” İfadesi  onaylanan programda , “Bu çalışmayla ilgili değerlendirme, öğrencinin dönem sonundaki performans notuna eşit olarak dağıtılmalıdır.” Şeklinde güncellenmiştir.

 

Yorum: Öğretmen sadece bu sunuya  bakarak performans notu vermeyecek, ancak öğrencinin performans notunda bu sunumda belli bir oranda etkili olacaktır. Bu oranın ne kadar olması gerektiği bu durumda zümreye bırakılmıştır.  Tek bir çalışmayla performans notu verilmemesi süreç takibi açısından yerindedir.

 

7. Eklenen madde: Ders içi çalışmalarda ve ortaya konan Ürünlerde kişilerin hak ve özgürlüklerine saygı gösteren,  milli manevi değerleri yansıtan, anayasa ve kanunlara uygun nitelikte, toplumun belli başlı hassasiyetlerini gözeten içerikler oluşturulmalıdır.

 

Taslak programda olmayan bu madde onaylanan programın uygulama esaslarıyla ilgili 34. Maddesi olarak programa eklenmiştir.

 

Yorum: Taslak programda da onaylanan programda da programın metin seçimi ölçütlerine dikkat edilmesi istenmiştir. O  ölçütlerde hem taslak hem de onaylanan programda “Seçilen metinler Türk Millî Eğitimi’nin genel ve temel amaçlarına uygun olmalıdır.” veya  “Seçilen metinlerin millî, manevi, kültürel ve ahlaki değerlere uygun olmasına dikkat edilmelidir. Öğrencilerin tarih, kültür ve medeniyet değerlerini doğru öğrenmelerini sağlayacak içeriğe sahip metinler seçilmelidir. Metinlerin Türk kültürünün değerlerini öncelemesine dikkat edilmelidir.” gibi ifadelerle metinlerin bu değerleri önceleyen metinler olması istenmiştir ancak burada işin  okul zümrelerine bırakılması bunun ne kadar sağlıklı yürüyeceği konusunda şüphe uyandırmaktadır.  Yine  metin seçimi ölçütleri yetmemiş olacak ki   34. maddede bu duyarlılıklara bir kez daha vurgu yapılması konunun anlaşılması açısından yararlıdır. Bakanlık burada öğretmenleri çok kısıtlamadan 100 temel eser gibi (sayıyı 200’e, 300’e çıkararak) ama herhangi bir zorunluluğa tabi tutmadan örnek bir okuma listesi çıkarması yerinde olacaktır.  Bu listede özellikle Kurtuluş Savaşıyla, Cumhuriyetin ilk yıllarıyla ilgili eserler kesinikle ilk sıralarda olmalıdır.

 

DERSİN METİNTAHLİLİ BÖLÜMÜNDE  METİN İÇERİK ÇERÇEVESİ GENİŞLETİLDİ: ANA METİN, ARA METİN

 

Türk Dili ve Edebiyatı Dersi Öğretim Programı’nın metin tahlili içerik çerçevesi  taslak programda edebi, öğretici ve çok modlu metinle sınırlıyken onaylanan programda bu metinlere inografik metin (grafikler,şemalar..vb), ana metin ve ara metin  eklenmiştir.

 

Ana metin ve Ara metinle ilgili onaylanan programda şu ifadeler geçmektedir:  (s.9-10)

Ana Metin: Tema kapsamında belirlenen hedeflere ulaşmak için çözümlenmesi istenen metinlerdir. Ana metinler,

temanın içeriğine uygun olarak farklı tür veya dönemlerden seçilir. Okumada iki, dinlemede/izlemede bir olmak üzere her temada üç ana metin belirlenir. Metin tahlili sürecinde ana metinlerin tamamı dikkate alınır ve

bunların çözümlemesi yapılır.

 

Ara Metin: Temada tahlil edilen metni çözümlemeye yardımcı metinlerdir. Metin tahlili sürecinde tema dağılımlarını gösteren tablolarda yer alan ara metinlerin kullanılması zorunludur. Ara metinler; karşılaştırma yapmak, ana metnin iletisini desteklemek veya tema kapsamında işlenen konuyu pekiştirmek amacıyla kullanılır. Ara metinlerin

sayısında bir sınırlama yoktur. Seçilen ara metinlerin tamamı veya bir kısmı alıntı yapılarak kullanılabilir. Ara

metinlerin seçiminde Türk Dili ve Edebiyatı Öğretim Programı’nda belirtilen esaslar dikkate alınmalıdır.

 

Yorum: Ders işlenişi metin tahlili (okuma, dinleme) ve edebiyat atölyesi şeklinde uygulanacağı için tema için ayrılan sürenin yarısı metin tahlili şeklinde olacaktır. Burada esas olarak her temada üç ana metin incelenecektir. Bu metinlerin seçiminde öğrencide estetik beğeni uyandıracak (veya öğretici metinse ilgi ve merak uyandıracak) üzerinde yorum yapılabilecek metinlerin  seçimi büyük önem taşımaktadır.

TEMALARIN İŞLENİŞİNDE UYGULAMA  DÖRT TEMEL DİL BECERİSİ ESAS ALINIYOR:  METİN TAHLİLİNDE ÖĞREN , EDEBİYAT ATÖLYESİNDE YAP

 

Temaları incelediğimizde metin tahlilinde öğrenci iki farklı türde ana metin okuyor. Bu metni ara metinlerle anlamlandırıyor, yorumluyor.  Birden fazla duyuya hitap eden  çok modlu metinlerle ise görsel ve işitsel yönü zenginleştiriliyor. Onları da yorumlayıp anlamlandırıyor.

 Bunları öğrenildikten sonra ise temanın edebiyat atölyesi aşamasına  geçiliyor ve öğrencinin öğrendiklerini uygulaması isteniyor.

 Örneğin 9. Sınıfların ilk teması olan “Sanatın Dili” temasında  öğrencinin  bir şiir ve bir denemeyi  okuyup, anlayıp tahlil etmesi isteniyor. Çok modlu metin olaraksa bir mülakat  izlettirilip o da tahlil ediiyor. Metin tahlili aşama aşama bu şekilde tamamlandıktan sonra  temanın edebiyat atölyesi kısmına geçiliyor. Edebiyat atölyesinde  konuşma ve yazma becerileri esas alındığı için öğrenciden (deneme türündeki ana metnin  tahlilinde  öğrendiği düşünceyi geliştirme tekniklerinden hareketle) bir konuşma yapması  isteniyor, ardından okuduğu bir şiiri bir betimleme paragrafı halinde yazması isteniyor.  Böylece öğrenci dört temel dil becerisini de kullanmış olmaktadır.

 

Ölçme ve Değerlendirme (Öğrenme Kanıtları)

 

Ölçme ve değerlendirme esaslarının önemli yerleri onaylanan programın bununla ilgili sayfalarına bakılarak (15-17) şu şekilde özetlenebilir:

 

-Metin tahlilinde ölçme ve değerlendirmenin amacı öğrenciye not vermek değil, bir sonraki aşamaya geçmeden öğrencilerin gelişimlerini ve varsa eksiklerini belirlemektir.  Burada öğrenciye yapıcı geri bildirim vermek esaslanmaktadır. Öz değerlendirme, akran değerlendirme ve öğretmen değerlendirme bir arada yapılarak değerlendirmede çeşitlilik sağlanır denmektedir. Kısaca Metin tahlilindeki değerlendirmeler not vermeye dayalı olmayacaktır.

 

-Edebiyat atölyesinde ise sözlü ve yazılı anlatım için her temada  öğrenciye iki ayrı performans görevi  verilir. Performans görevleri sonunda elde edilen ürün veya gerçekleştirilen performans, dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilir. Değerlendirme sürecinde çeşitlilik sağlanarak ürün/gerçekleştirilen performans öğrencinin kendisi, akranı ve öğretmeni tarafından değerlendirilir. Öğretmen tarafından yapılan değerlendirme sonunda öğrenciye elde ettiği ürün/gerçekleştirilen performans ile ilgili not verilir.

Bu notlar verilirken öğrenciye gerek sözlü çalışmasında gerekse yazılı çalışmasından önce dereceli puanlama anahtarı verilir. Değerlendirme sonuçları ve ürünüyle ilgili materyaller (notları, görselleri vb.), öğrencinin portfolyosuna veya e-portfolyosuna eklenmelidir. Öğrencilerin sınıf içindeki performansları kadar ders sürecindeki gelişimleri de puanlamada ön planda tutulmalıdır.

 

Yorum: Değerlendirme sürecinde sadece o anki performans değil ders sürecindeki gelişiminin de dikkate alınması anlık şanssızlıklara karşı öğrenciye ve öğretmene manevra alanı tanımaktadır. Tabii burada sürecin ve anlık performansın puanlamaya ne kadar etkili olacağı konusu belirsizdir. Burada hazırlanacak dereceli puanlama ölçeğinde bu durum net yüzdelik ifadelerle ortaya konmalıdır. Öğrencii ürünlerinin portfolyaya işlenmesi ise ek bir iş yükü getirecektir. Hem sözlü hem yazılı  iletişim için dereceli puanlama ölçeği yeterli olmalıdır.

 

Tema Sonu Değerlendirme

 

Her temanın sonunda öğrencilerin metin tahlili ve edebiyat atölyesi ürünlerini birlikte değerlendirecekleri tema sonu değerlendirmeler gerçekleştirilecektir.

 

Yorum:  Programda bu değerlendirme için not verilir ya da verilmez biçiminde bir açıklama bulunmamaktadır.  Ancak burada dereceli puanlama anahtarı gibi herhangi bir kanıt istenmediğine göre not verme olmayabilir.

 

 “Türk Dili ve Edebiyatı Dersinde Metinlerin Seçimine İlişkin Açıklamalar” bölümüne eklenenler

 

Taslak programda 10-11 ve 12. sınıflarda metin seçiminde eksik bırakılan sanatçıların isimleri onaylanan programda yer almıştır. Buna göre

 

9. Sınıflarda,

Cumhuriyet Dönemi ve günümüz edebiyatı dikkate alınmakla birlikte öğrencilerin Yunus Emre, Âşık Veysel, Mehmet Âkif Ersoy gibi sanatçıların eserlerini tanımaları da sağlanmalıdır.

 

10. sınıflarda,  

Kâşgarlı Mahmud, Hoca Ahmet Yesevî, Alî Şîr Nevâyî, Yûsuf Has Hâcib gibi isimler başta olmak üzere Türk edebiyatındaki dönemsel kırılmaları temsil eden sanatçıların eserlerinin öğrencilerle buluşması sağlanmalıdır.

 

 Divan Edebiyatı:  Divan edebiyatından seçilen eserlerin bu dönemin önde gelen sanatçılarına (Âşık Paşa, Gülşehrî, Ahmedî, Şeyhî,Hayâlî, Fuzûlî, Taşlıcalı Yahyâ, Bâkî, Nefî, Nâbî, Nedîm, Şeyh Gâlib vd.) ait olmasına ve divan edebiyatında kendi türünü temsil eden önemli eserler arasında (Hüsrev ü Şîrîn, Harnâme, Vesîletü’n-necât, Ashâb-ı-Kehf, Yûsuf u Züleyhâ, Leylâ vü Mecnûn, Hüsn ü Aşk, Evliya Çelebi’nin Seyahatnâmesi, Mir’âtü’l-memâlik, Su Kasidesi vb. ) yer almasına dikkat edilmelidir.

 

Halk edebiyatı:  Halk edebiyatından seçilen metinler Yunus Emre, Kaygusuz Abdal, Pîr Sultan Abdal, Karacaoğlan, Köroğlu,Dadaloğlu, Erzurumlu Emrah, Âşık Veysel, Abdurrahim Karakoç, Şeref Taşlıova, Murat Çobanoğlu, Neşet Ertaş gibi Türk halk edebiyatının önde gelen şairlerinden tercih edilmelidir.

 

Ara metin olarak ele alınacak halk hikâyelerinin seçiminde destan tipi (Hz. Ali Cenknâmeleri, Battalnâme, Saltuknâme, Danişmendnâme, Köroğlu, Kirmanşah vb.) ve aşk temalı (Tahir ile Zühre, Ferhat ile Şirin, Ercişli Emrah ve Selvihan, Arzu ile Kamber, Âşık Garip vb.) olmak üzere farklı tarzlarda yazılmış halk hikâyesi

örneklerinden yararlanılmalıdır.

 

Yorum. 10. Sınıfta gerek metin seçimlerine (s.18)  gerekse tema dağılımına (s.12)  baktığımızda halk edebiyatı ağırlıklıdır. Şöyle ki Divan edebiyatından gazel ve kaside metni varken halk edebiyatından koşuk, türkü, koşma, ninni, masal, halk hikâyesi, destan ve Tanzimat, Servetifünun, Milli Edebiyat Dönemi’nden farklı roman, öykü, şiir örnekleri yer almıştır. Öğrencinin dilini sözlüğe bakmadan anlayabileceği metinlerle daha çok karşılaşması Türk edebiyatının dönemleriyle bağ kurması açısından olumludur.

 

11. sınıflarda

 11. sınıf Türk dilinin kullanımına ilişkin farkındalık sağlamayı hedeflediğinden Türk dünyası edebiyatına ait örneklere yer verilmesine dikkat edilmelidir. Ayrıca seçilecek metinlerin Azerbaycan, Balkan, Irak, Kıbrıs, Kazak, Kırgız, Özbek, Tatar ve Türkmen edebiyatlarının seçkin örneklerinden olmasına da dikkat edilmeli; Bahtiyar Vahabzade,Mehmed Emin Resulzade, Hüseyin Cavid, Ahmed Cevad, Şehriyar, Mağcan Cumabay, Abay Kunanbay, Muhtar Avezov, Cengiz Aytmatov, Çolpan, Abdulla Kâdirî, Mahtumkulu, Cengiz Dağcı, Bekir Sıtkı Çobanzade, Abdullah Tukay, Hasan Sabri Ayvazov, İsmail Gaspıralı, Osman Türkay, Özker Yaşın, Necati Zekariya, Rıza Mollof, Ata Terzibaşı gibi Türk dünyası edebiyatının önde gelen şair ve yazarlarına yer verilmelidir.

 

Yorum: 11. Sınıf metin seçimlerinde Türk dünyası edebiyatından örnekler verilirken tema  dağılım tablosunu incelediğimizde ders işlenişi sırasında Türk dünyası edebiyatının 2. Tema olan “Kültür Yolculuğu” içerisinde olduğunu görmekteyiz.  Yani 11. Sınıfın tamamı Türk dünyası edebiyatından ibaret değildir. Bu sınıfta Karagöz, Orhun Abideleri, Divanu Lügâti’t-Türk, biyografi, tezkire, tiyatro, küçürek hikâye gibi Türk edebiyatından farklı türlerde metinler vardır.  Burada metin seçimi kısmında  sözü edilen yazarların eserleri  ders kitaplarının içeriğinde olacak yazarlar değil,  okul zümrelerinin belirleyeceği “dönemde iki eser” seçerken dikkate alınacak yazarları içermektedir.

 

12. Sınıflarda,

 

Metin seçimlerinde Tanzimat Dönemi’nden Cumhuriyet Dönemi’ne kadar Türk edebiyatının farklı dönemlerini ve yönelişlerini temsil eden seçkin şahsiyetlerin eserleri tercih edilmelidir. Cumhuriyet Dönemi’nden seçilen

metinler tema içeriğiyle uyumlu olmalıdır. Metin seçimlerinde farklı tür ve edebî anlayışları temsil eden; Abdülhak

Şinasi Hisar, Adalet Ağaoğlu, Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Muhip Dıranas, Alev Alatlı, Arif Nihat Asya, Asaf Hâlet Çelebi, Attilâ İlhan, Azra Erhat, Bahaeddin Özkişi, Behçet Necatigil, Cahit Sıtkı Tarancı, Cahit Zarifoğlu, Cemal Süreya, Cemil Meriç, Edip Cansever, Emine Işınsu, Erdem Bayazıt, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Füruzan, Güngör Dilmen, Haldun Taner, Halide Edip Adıvar, Hüseyin Nihal Atsız, Kemal Tahir, Mehmet Âkif Ersoy, Mehmet Kaplan, Mustafa Necati Sepetçioğlu, Nâzım Hikmet Ran, Necip Fazıl Kısakürek, Nermi Uygur, Nezihe Meriç, Niyazi Yıldırım Gençosmanoğlu, Nuri Pakdil, Nurullah Ataç, Oğuz Atay, Orhan Kemal, Orhan Şaik Gökyay, Orhan Veli Kanık, Peyami Safa, Rasim Özdenören, Recep Bilginer, Refik Halit Karay, Reşat Nuri Güntekin, Sabahattin Ali, Sabahattin Eyüboğlu, Sabahattin Kudret Aksal, Sait Faik Abasıyanık, Salâh Birsel, Sedat Umran, Sezai Karakoç, Suut Kemal Yetkin, Süreyya Berfe, Tarık Buğra, Turan Oflazoğlu, Turgut Özakman, Yahya Kemal Beyatlı, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Yaşar Kemal, Ziya Osman Saba gibi seçkin şahsiyetlere yer verilmelidir.

 

Yorum: Mevcut öğretim programında  12. Sınıflarda daha çok 1950 sonrası Türk edebiyatı varken yeni programda 12. Sınıf Cumhuriyet Dönemi’nin de düşünsel temellerini besleyen Mahmet Akif gibi, Halide Edip Adıvar gibi yazarlara da yer verilerek Cumhuriyet Dönemi edebiyatı farklı yönelişlere de yer verilerek   bütüncül biçimde ele alınmaktadır.

 

ÖĞRENME ÇIKTILARI (KAZANIMLAR)

 

Türk Dili ve Edebiyatı Dersi Öğretim Programı’nda öğrenme çıktıları, Türkçe alan becerileri esas alınarak oluşturulmuştur.  Öğrenme çıktıları, beceri ifadelerinin metin tahlili ve edebiyat atölyesi temelinde ilgili temanın içeriği ile birleştirilmesi yoluyla yapılandırılmıştır.Türk Dili ve Edebiyatı Dersi Öğretim Programı’nda metin tahlili ve edebiyat atölyesi bölümlerinde içeriği, metinler (edebî, öğretici ve çok modlu) ve performans görevleri oluşturmaktadır. (S.19)

 

Kazanımlar bu becerileri ölçmeye yönelik olarak oluşturulmuştur. Buna göre alt başlıkları çıkarırsak  dersin iki ana parçası olan metin tahliline ve edebiyat atölyesine  ait kazanım başlıkları şunlardır:

 

METİN TAHLİLİ KAZANIMLAR

 

A: DİNLEME İZLEME, Dinlemeyi/İzlemeyi Yönetebilme, Anlam Oluşturabilme, Çözümleyebilme, Yansıtabilme,

B. OKUMA:   Okumayı Yönetebilme, Anlam Oluşturabilme, Çözümleyebilme, Yansıtabilme

EDEBİYAT ATÖLYESİ KAZANIMLARI

 

A. KONUŞMA:  Konuşmayı Yönetebilme,  İçerik Oluşturabilme, Kural Uygulayabilme, Yansıtabilme

B. YAZMA:  Yazmayı Yönetebilme, İçerik Oluşturabilme, Kural Uygulayabilme, Yansıtabilme

 

Programda sayfa 65’ten itibaren9,10,11 ve 12. Sınıflarda temalara, kazanımlara, ölçme değerlendirme  ayrıntılarına girilmiştir.

 

SONUÇ

 

1. Program uygulama ağırlıklıdır.

2. Belirli bir döneme ya da anlayışa yönelik tarafgir bir tutum yoktur. Türk edebiyatına, sanatçılara bütüncül olarak yaklaşılmıştır.

3. Dil bilgisi konularına  ancak metin tahlili sırasında metinleri anlamlandırmak veya edebiyat atölyesinde ürün ortaya koyarken yaşanacak sıkıntıları aşmak için gerektiği yerde verilecek, konu anlatımına girilmeyecektir. Aslolan soyut dil bilgisi konuları değil edebiyat ve metinlerdir.

4. Program hazırlanırken Türkçe alan becerileri esas alınmış, beceri temelli bir program oluşturulmuştur.

5. Performans puanları bu  programla birlikte bir krtitere bağlanmıştır.  Buna göre performans notu verilirken tema sonunda edebiyat atölyesinde ortaya konulan ürün ile dönemde okuyacağı iki eserle senede izleyeceği bir filme  ilişkin hazırlayacağı sunulara, süreç içerisindeki gelişimine de bakılarak bunların belirli oranlarda ölçeklere yazılıp hesaplanmasıyla oluşacaktır.

6. Programda toplumu birleştiren  milli değerler vurgusu sürekli öne çıkmaktadır.